درمان ریشه دندان یعنی برداشت پوسیدگی های تاج دندان و پاکسازی و تخلیه کانال های ریشه با وسایل مکانیکی دندانپزشکی و شستشو دهنده های شیمیایی جهت ضد عفونی ریشه دندان.
بعد از عصب کشی و درمان ریشه، پر کردن فضای کانال ریشه با سیلر و مواد مخصوص دندان جهت جلوگیری از گسترش پوسیدگی ها و آلودگی ها به فضای انتهای ریشه و اطراف آن انجام می شود.
پوسیدگی چگونه به ریشه دندان می رسد؟
پوسیدگی دندان مراحل متفاوتی دارد. معمولا پوسیدگی از مینای دندان شروع می شود، که اگر این پوسیدگی درمان شود، در همان ابتدای کار متوقف می شود و اگر درمان نشود، پوسیدگی پیشرفت کرده و به عاج دندان می رسد و اگر همچنان درمان انجام نگیرد، پوسیدگی به ریشه دندان رسیده و زمانی است که معمولا بیماران با درد به دندانپزشکی مراجعه می کنند. در چنین مواردی به دلیل اینکه پوسیدگی از عصب تاجی رد شده و به عصب مرکزی رسیده معمولا درد دندان حتی با مسکن نیز آرام نمی شود و این درد وجود دارد تا زمانی که درمان ریشه انجام شود.
در موارد اورژانسی که بیمار با درد مراجعه می کند، با برداشتن عصب تاجی، درد دندان معمولا تسکین پیدا می کند. اما برای اینکه درد دندان کاملا برطرف بشود، باید درمان ریشه کامل انجام بشود، یعنی هم پاکسازی عصب تاجی و هم پاکسازی عصب ریشه، که به آن درمان ریشه دندان (root canal therapy یا rct) می گویند. عصب کشی اصطلاح غلظی است که بین مردم رواج پیدا کرده است و “درمان ریشه دندان” واژه درستی می باشد.
عدم درمان ریشه و عفونی شدن دندان
اگر بیمار به دندانپزشکی مراجعه نکند و درمان ریشه انجام نشود، این تبدیل به عفونت می شود. معمولا زمانی که ریشه یا عصب دندان تازه درگیر شده است و بیمار با درد به دندانپزشکی مراجعه می کند، درمان انجام می شود و معمولا دیگر عفونتی دیده نمی شود، اما اگر بیمار سهل انگاری کند و با مسکن و درمان خانگی درد را برطرف کند، معمولا این التهاب تبدیل به عفونت می شود و بیمار بعد از مدتی با آبسه یا کیست عفونی به مطب دندانپزشکی مراجعه می کند. در چنین وضعیتی نیز درمان ریشه انجام می شود، اما موفقیت درمان ریشه زمانی که بیمار زودتر به دندانپزشکی مراجعه کند، خیلی بهتر است از زمانی که با آبسه یا کیست عفونی به دندانپزشکی مراجعه کند.
دندانی که در مراحل اولیه عصب کشی شده باشد، یعنی زمانی که بیمار با درد به دندانپزشکی مراجعه کرده، معمولا بعد از گذشت 1 تا 2 هفته از درمان علائم برطرف می شود، اما برای دندان هایی که درمانشان به تاخیر افتاده است، شاید 1 الی 2 ماه نیاز به زمان برای رفع کامل مشکل باشد و حتی در مواردی بیمارانی که با کیست عفونی به دندانپزشکی مراجعه کرده اند تا 1 سال علائم مختصری در ناحیه دندان شان داشته اند.
بهتر است اگر در دندان پوسیدگی دیده شد، در همان مراحل اولیه درمان انجام شود، اما اگر پوسیدگی به عصب رسید، لازم است درمان در همان زمان انجام بشود و تاخیری در درمان ریشه وجود نداشته باشد، چراکه ممکن است دندان عفونی و کشیده شود.
درمان مجدد ریشه دندان
برخی از بیماران به متخصص درمان ریشه مراجعه می کنند و می گویند ما با اینکه درمان ریشه انجام داده این، دوباره دندان کان عفونی شده و به مشکل خورده است. توجه داشته باشید که درمان ریشه دندان، درمان حساسی می باشد و اگر بخوبی انجام نشود و کانال های ریشه کاملا پاکسازی نشوند (چه از لحاظ کمیت و چه از لحاظ کیفی) بیمار چند سال بعد با درد، تورم و عفونت دوباره به دندانپزشکی بر می گردد.
برای همین ما توصیه می کنیم که حتما درمان ریشه با اینکه ممکن است هزینه هایش کمی بالاتر باشد اما ترجیحا توسط متخصص درمان ریشه انجام شود. چرا که تسلط کار متخصص درمان ریشه قطعا بیشتر خواهد بود و در نتیجه موفقیت درمان نیز بیشتر خواهد بود و بیمار می تواند با خیال راحت دندان را ترمیم یا روکش کند. اما اگر دندان بخوبی درمان نشود بعد از مدتی کانال های ریشه ممکن است دوباره میکروبی شود و نیاز به درمان مجدد باشد.